Histamine en de huid

Histamine en de huid

Het lijkt wel of er steeds meer mensen zijn die overgevoeligheden en/of voedselintoleranties hebben en daar worden wij als huidprofessional dagelijks mee geconfronteerd in onze praktijk. Dat komt omdat dit vrijwel altijd gevolgen heeft voor de huidconditie.
Want bij deze ‘aandoeningen’ speelt histamine een rol. Dus op zoek naar wat er ontstaat in de huid onder invloed van het vrijkomen van histamine? En natuurlijk ook even kijken naar welke symptomen ons richting geven en hoe we het kunnen aanpakken.

De huid wordt rood, dit komt omdat de bloedvaten zich verwijden. Bovendien veroorzaakt het oedeem (vochtophoping) vanwege een toegenomen doorlaatbaarheid van vocht door de wanden van de bloedvaten. Maar ook veroorzaakt het jeuk.
Rosacea wordt vaak getriggerd door voeding. We zien bij deze cliënten tijdens een huidmeting vaak een te lage pH-waarde van de huid. En bloedonderzoek laat dat dan ook zien. We spreken dan van een hoge zuurgraad. 

Vanwege onze holistische aanpak is het raadzaam om de rol van histamine in ons systeem eens serieus te bekijken.

Laten we eens kijken welke rol histamine speelt bij allergieën en intoleranties. Want bij overgevoeligheden zullen de klachten zich echt niet alleen tot de huid beperken. En omdat we weten dat het darmmicrobioom een connectie heeft met de huid en voedselintoleranties weer kunnen leiden tot een lekkende darm met alle gevolgen van dien.

Heeft jouw cliënt regelmatig last van onderstaande symptomen:

• Slaapproblemen; als men met een ‘helder’ hoofd in bed ligt en al aanvoelt dat men niet in slaap gaat vallen, dan is er een goede kans dat histamine daar de oorzaak van is
• Hoofdpijn / migraine
• Onrust
• Hartkloppingen
• Misselijkheid
• Darmkrampen
• Diarree
• Verstopte neus, loopneus of benauwdheid
• Niezen
• Duizeligheid
• Roodheid en/of een
• Jeukende huid

Constateer en/of hoor je deze klachten tijdens je intake dan zou het heel goed kunnen zijn dat men overgevoelig is voor histamine en men er hoogstwaarschijnlijk ook nog eens teveel van binnenkrijgt. Dit kan direct door de voeding komen, maar ook indirect omdat men voeding consumeert die zelf geen histamine bevat maar wel histamine vrij maakt in het lichaam.
Suiker en alcohol zijn hier voorbeelden van. Dus wanneer we een glaasje wijn drinken bij iets wat we eten dat histamine bevat dan zal dat elkaar dus ook nog eens versterken.

De rol van histamine in ons systeem

• Deze stof heeft een regulerende functie in ons lichaam.
• Speelt een rol in de productie van maagzuur en het werkt als een neurotransmitter.
• Het zit in mast- en immuuncellen.
• En wordt in het lichaam aangemaakt om gevaar te bestrijden.
• Het komt ook vrij bij allergische reacties op stofdeeltjes en pollen, maar denk ook eens aan de rode muggenbult of een wespensteek.

Het is dus zeker een belangrijke stof maar er ontstaan problemen als we er teveel van hebben of er (over)gevoelig voor zijn.

Bedenk dus dat het diverse ondersteunende functies heeft zoals;

1. Het helpen bij onze spijsvertering.
2. Wondgenezing.
3. Afweersysteem.
4. Temperatuurregulering.
5. Ademhaling.
6. Doorbloeding.
7. Als neurotransmitter in de hersenen.

Waar zit de histamine in ons lichaam

Deze ligt opgeslagen in de mestcellen.
Mestcellen of mastocyten zijn gespecialiseeerde cellen die zich bevinden in weefsels die in direct contact staan met de buitenwereld. Ze spelen een rol bij de immuunrespons. En zodra ze geprikkeld worden door antigenen zullen de mestcellen de histamine vrijlaten en ontstaan er reacties. Bij intoleranties of allergieën gebeurt dit veel sneller.

Een stijging van histamine in het bloed of in de darm kan meerdere oorzaken hebben. Ofwel een te hoog histaminegehalte in de darm dat veroorzaakt wordt door histamine intolerantie óf door een tekort aan het enzym dat histamine af kan breken (DAO).

Als men zichzelf herkent in de genoemde klachten kan het helpen om histaminerijke of histaminevrijmakende voeding te vermijden. Maar daarbij is het ook belangrijk om de oorzaak van de overgevoeligheid (indien dat mogelijk is) op te lossen.

Bij overgevoeligheid zijn de lever, darmen, voedings- en beweegpatroon, slaap en de mate van ontspanning belangrijke aandachtspunten. Met andere woorden ook hier speelt onze “leefstijl” een grote rol.

Oorzaken van een toename van histamine in het lichaam

Er zijn diverse oorzaken waardoor het histaminegehalte in het lichaam stijgt. Er zijn bijvoorbeeld veel cellen in het lichaam die al histamine bevatten en als deze cellen geprikkeld worden, dan kan al die histamine vrijkomen.

• Bij een allergische reactie komt er sowieso histamine vrij, in zowel de slijmvliezen, de huid en het bloed. Een allergische reactie ontstaat doordat antilichamen in aanraking komen met de mestcellen die histamine bevatten en waardoor de histamine die in de cellen aanwezig is vrijkomt.
• Bij ontstekingsreacties neemt het histaminegehalte toe.
• Bepaald voedsel, bijvoorbeeld zuurkool, kan veel histamine bevatten.
• Ook kan het histaminegehalte in de darm stijgen door voedsel dat histamine vrijmaakt: rode wijn, chocolade, oude kaas en noten.
• Een tekort aan enzymen.
  Onder normale omstandigheden blijft het histaminegehalte van de darm vrij laag. Dit komt omdat het enzym diamine-oxidase (DAO) ervoor zorgt dat histamine wordt afgebroken. Maar bij sommige mensen ontbreekt dit enzym. Consumeert men dan voedsel dat veel histamine bevat, of wanneer men bepaalde voedselcombinaties eet zoals rode wijn en noten, neemt het histaminegehalte in de darm sterk toe. En zo ontstaan er klachten bij mensen met een tekort van het DAO-enzym. We spreken dan van een histamine-intolerantie.
• Bij mensen met een gebrek aan DAO die dagelijks hetzelfde voedsel eten, bijvoorbeeld tomaten, noten en vis kunnen hoge histaminespiegels ontstaan en daardoor kunnen allergische symptomen zich voordoen.

Oorzaken van een DAO-tekort en een schijnallergie

Dit kan meerdere oorzaken hebben; want een DAO-gebrek kan aangeboren zijn, ontstaan zijn door medicijngebruik, of ontstaan zijn door een infectie van de dunne darm.

Een tekort aan het enzym diamine-oxidase (DAO) zorgt voor hoge histamine-spiegels zowel in de darmen, als in het bloed. Een kenmerkend symptoom van een gebrek aan DAO is dat men bij het drinken van rode wijn, een vlekkerige huid of rode wangen krijgt en vervolgens niet in slaap kan vallen. Men hoeft helemaal niet veel te drinken om hier last van te krijgen, één glas wijn is vaak al voldoende.

Niet alleen rode wijn, maar ook chocolade, oude kaas of noten zorgen voor een toename van histamine.
Bij een DOA-tekort heeft men last van jeuk, een verstopte neus of hoofdpijn, na gebruik van deze voedingsmiddelen. Deze klachten kunnen zich direct voordoen, maar ook pas een dag later.

Andere symptomen zijn:

• Slapeloosheid
• Hartkloppingen
• Diarree
• Hoofdpijn
• Jeuk
• Astma-achtige symptomen
• Een verstopte neus of een loopneus

Een stijging van histamine kan een versnelde hartslag en hartkloppingen veroorzaken. De diarree treedt vaak ‘s nachts of een dag na het eten van bovengenoemde voedingsmiddelen op.

Een toename van histamine lijkt op een allergie, men spreekt daarom van een schijnallergie, ook wel pseudo-allergie genoemd.

Intolerantie of allergie?

Er kan sprake zijn van een intolerantie of een allergie. Het grootste verschil is de hoeveelheid die nodig is om een ​​reactie te veroorzaken. Bij een allergie kan een héél klein beetje histamine al een grote reactie teweegbrengen. Bij een intolerantie mis je voldoende enzymen om de histamine goed af te breken en ontstaan er langzaam klachten door het opbouwen van de hoeveelheid histamine.

Als histamine als bestanddeel van de voeding in het lichaam komt dan komen daarbij ontstekingsreacties op gang die leiden tot hoofdpijn, darmklachten en jeuk. Dat wordt een histamine–intolerantie genoemd.

Behandeling van histamine-intolerantie

De behandeling van histamine intolerantie komt vooral tot uiting in het aanpassen van de voeding die men consumeert.
Concreet betekent dit:

• Eet geen chocolade, kaas, wijn en noten.
• Vermijd producten waar men allergisch of intolerant voor is.
• Vermijd producten die een hoog histaminegehalte hebben, zoals bijvoorbeeld zuurkool.
• Het is verstandig dat men een rotatiedieet volgt, dat wil zeggen: probeer een weekschema te ontwikkelen en eet niet dagelijks hetzelfde. Op die manier blijven de histaminespiegels laag.

Histamine rijke voeding

Om de eerdergenoemde klachten te verminderen kan je jouw cliënt adviseren erop te letten om minder histaminerijke voeding te consumeren. Voorbeeld hiervan is:

• Zuivel: belegen en oude kazen, schimmelkazen, blauwaderkazen, zure room/creme fraiche, kwark, en yoghurt
• Vlees: varkensvlees, lamsvlees, wild
• Vis: makreel, tonijn, kabeljauw, haring, sardines, schaal- en schelpdieren (ook kroepoek)
• Groenten: tomaten, spinazie, bietjes, champignons
• Fruit: veel histamine zit in avocado, kiwi, aardbeien, meloen, ananas, grapefruit en frambozen. Een matige hoeveelheid in bananen, mango’s, papaja’s, druiven en vijgen. De andere soorten bevatten een geringe hoeveelheid histamine.
• Kruiden & Specerijen: vanille, kaneel, kruidnagel, komijn, koriander, kervel, gember, nootmuskaat, chilipoeder
• Gefermenteerd voedsel: zuurkool, augurken, yoghurt
• Gedroogd fruit: rozijnen, pruimen, dadels, vijgen
• Alle voedingsmiddelen of supplementen die gist bevatten. Zoals brood, voedingsgist, smaakversterkers etc.
  (zuurdesembrood: zuurdesembrood helpt gluten afbreken en kan zo een goed alternatief zijn voor mensen die glutensensitief zijn.
• Verwerkt of gezouten vlees droge worstsoorten zoals; rauwe ham, salami en cervelaatworst
• Lever, varkensvlees, wild
• Ingeblikt voedsel
• Olijven

Histaminevrijmakers

Zoals gezegd zijn er ook histaminervrijmakers. Dit zijn voedingsmiddelen die zelf geen histamine bevatten, maar wel het lichaam activeren om histamine af te geven. En zodoende dus kunnen zorgen voor klachten. Voorbeelden daarvan zijn:

• Alcohol
• Suiker
• Bananen, aardbei, ananas, druiven, kiwi, mango, papaja, vijgen
• Chocolade en cacao
• Citrusvruchten (citroen, limoen, grapefruit, sinaasappel)
• Eiwitten
• Zuivel
• Noten en zaden
• Varkensvlees
• Schaal- en schelpdieren
• Verse spinazie, rode biet, tomaat
• Tarwekiemen
• Kunstmatige toevoegingen als smaakversterkers

Voor een histamine-arm dieet zal men keuzes moeten maken om bepaalde producten niet te eten of te drinken. Daarbij is het belangrijk dat het voedsel zo vers mogelijk is. Want hoe langer iets bewaard wordt, hoe hoger het histaminegehalte is. Vers kopen, dezelfde dag opeten of direct koken en invriezen kan dus goed werken.

Histamine arme voeding

Er zijn ook voedingsmiddelen met weinig tot geen histamine. Denk daarbij aan:

• Vers vlees (liefst biologisch en gras gevoerd)
• Verse vis
• Verse groenten zoals: wortels, bloemkool, broccoli, komkommer, zoete aardappel, pompoen, pastinaak, asperges, andijvie, boerenkool, ui en knoflook
• Vers fruit, met uitzondering van, zie eerder genoemd
• Jonge kaas
• Pindakaas, honing, appelstroop
• Glutenvrije granen (rijst, quinoa, boekweit, havermout)
• Eidooiers
• Witte en bruine bonen, kapucijners
• Kruidenthee
• Olijfolie en kokosolie
• Verse kruiden

Histamine en Rosacea

Waarom ik behoorlijk wat aandacht besteed aan dit onderwerp is omdat ik in de dagelijkse praktijk zie wat voeding met iemands huid kan doen.
Daarbij ervaar ik dat veel cliënten met Rosacea aangeven vaak heftig te reageren op bepaalde voeding. Iets wat ook nog eens behoorlijk individueel bepaald is.

Zoals gezegd hebben mensen met rosacea vaak een te lage pH-waarde van de huid en het bloed (hoge zuurgraad). 

Om de juiste pH-waarde te behouden kan men een alkalisch (ook wel basisch) dieet volgen. Ook wel het Alkaline-dieet genoemd. Zo wordt het zuur- en basegehalte in balans gehouden. Dit dieet bestaat voornamelijk uit verse voeding:

• Mineraalwater
• Groenten
• Soepen
• Salades
• Fruit
• Omega-oliën
• Sappen (geen frisdrank, maar bijvoorbeeld verse fruitsappen)
• Minder koolhydraten (waaronder suiker)

Hoewel wetenschappelijk bewijs nog mist, hebben sommige mensen baat bij dit dieet. Deze alkalische voedingsmiddelen zouden het lichaam kunnen ontzuren, het immuunsysteem versterken en de roodheid in het gelaat verminderen.