Huidfuncties

De huid met haar specifieke huidfuncties is een directe afspiegeling van onze gezondheid

Het is ons grootste orgaan, waterdicht en goed schoon te maken.
Rekbaar en repareert zichzelf (het zelfherstellend vermogen). En gaat als we haar goed verzorgen een leven lang mee.
De huid is een orgaanstelsel wat bestaat uit de huid zelf, nagels, talg- en zweetklieren.

De belangrijkste huidfunctie is ons bescherming bieden tegen een vijandige omgeving.

Huidfuncties kunnen worden onderverdeeld in

1. Beschermend
2. Regulerend
3. Communicatief

Beschermend

Dit complexe en levende orgaan is onze eerste verdedigingslinie tegen schadelijke invloeden uit onze omgeving.
Invloeden zoals;

• Bacteriën
• Vuil
• UV-straling
• Uitdroging
• Druk
• Stoten
• Schaven
• Verwondingen

Regulerend 

De huid reguleert;

• Onze temperatuur
• De afscheiding van afvalstoffen

Maar onze huid produceert bijvoorbeeld ook Vitamine D onder invloed van zonlicht.

Communicatief

Ten slotte heeft de huid een belangrijke communicatieve functie voor de persoon zelf, denk aan onze zintuiglijke waarneming door middel van tasten en voelen.

Maar ook voor zijn of haar omgeving.
De huid biedt namelijk ook belangrijke informatie met betrekking tot onze emotionele staat; bijvoorbeeld het rood worden van schaamte, bleek zien van schrik en klamme handen hebben van angst. Maar de conditie van onze huid zegt ook iets over onze leeftijd en onze gezondheid.

Huidfuncties: fysiologie van de Epidermis (opperhuid)

De epidermis (opperhuid) is de buitenste laag van de huid en bestaat voor het grootste deel uit hoorncellen (keratinocyten).
Deze worden voortdurend vernieuwd vanuit de onderste laag van de opperhuid.
Als ze de oppervlakte hebben bereikt, sterven ze af en vormen ze het buitenste laagje van de epidermis, de hoornlaag (zie het bovenste witte laagje op de afbeelding).
Vervolgens schilferen deze af en maken zo plaats voor nieuwe cellen.

Onderin de opperhuid liggen immuuncellen (deze zijn onderdeel van ons afweersysteem) en pigmentcellen (oftewel melanocyten die de huidkleurstof melanine maken).
Zij beschermen ons tegen schadelijke UV-straling.
Pigmentcellen proberen ons zoveel mogelijk bescherming te bieden tegen DNA-schade. Wat niet alleen voor vroegtijdige veroudering zorgt, maar ook de kans op huidkanker vergroot.

De opperhuid is het laagje waar huidverzorgingsproducten, mits het goede producten zijn, hun werking hebben.

Cellen van de epidermis (opperhuid)

De opperhuid (epidermis) bestaat uit de volgende cellen:

1. Keratinocyten
2. Melanocyten en
3. De Cellen van Merkel en Langerhans

Keratinocyten

Maar de meeste opperhuidcellen zijn keratinocyten.
Met als belangrijkste functie het produceren van keratine.
Keratine is een vezelig eiwit wat de epidermis haar beschermende eigenschappen geeft.

De keratinocyten zijn door desmosomen sterk aan elkaar verankerd.
De keratinocyten ontstaan uit de diepste laag van de epidermis (stratum basale) en ondergaan continue mitose (kerndeling).

Celmigratie

De huidcellen worden steeds verder omhoog geduwd en verhoornen vervolgens.
Tegen de tijd dat deze cellen de buitenkant van de huid bereiken, zijn het dode cellen.
Ze zijn dan schubachtig en volledig verhoornd (huidschilfers).

We verliezen elke dag miljoenen van deze cellen, maar afhankelijk van onze leeftijd, wordt er elke 25 tot 45 dagen een nieuwe opperhuid gevormd.
In delen van ons lichaam waar veel wrijving is, is de productie van keratinocyten en keratine verhoogd. Hierdoor kan eelt ontstaan.

Melanocyten

De melanocyten maken het pigment melanine.
Deze cellen komen voor in de diepste laag van de epidermis.

Het geproduceerde melanine wordt opgeslagen in melanosomen.
De melanosomen bewegen zich richting de bovenkant van de keratinocyten en beschermen zo als een soort parapluutje de celkernen tegen schadelijke UV-straling.
Dit proces heet de melanogenese.

De Langerhanscellen worden gevormd in het beenmerg en migreren naar de opperhuid.
Deze cellen worden ook wel epidermale dendritische cellen genoemd en zijn de fagocyten van de huid.
Deze cellen activeren ook het immuunsysteem.
Soms komen er Merkelcellen voor in de overgang tussen de epidermis (opperhuid) en dermis (lederhuid).
Deze cellen zien eruit als een opgerolde egel en zijn verbonden aan zenuwuiteinden en fungeren als tastreceptoren.

Huidfuncties: fysiologie van de dermis (lederhuid)

De dermis ligt onder de epidermis en is hiermee de tweede huidregio.
Het bestaat uit sterk en flexibel bindweefsel dat ons beschermt.
De dermis bestaat uit fibroblasten, macrofagen, mestcellen en witte bloedcellen.

De halfvloeibare matrix zit vol met huidvezels, zoals het collageen en elastine.
Wat gesynthetiseerd is door de fibroblasten.
De dermis omgeeft het hele lichaam als een soort schaatspak.

Kenmerken van de dermis

Papillaire laag en de Reticulaire laag

Deze zit vol met zenuwvezels, bloedvaten en lymfevaten.
De haarfollikels en talg- en zweetklieren zijn weliswaar van epidermaal weefsel gemaakt, maar zitten in de dermis.

De dermis bestaat uit twee lagen:

1. de oppervlakkige en dunne Papillaire laag en de
2. Reticulaire laag

De papillaire laag bestaat uit areolair bindweefsel waarin de collagene en elastische vezels een losmazig web vormen, die rijkelijk is voorzien van bloedvaten.

De papillaire laag heeft uitstulpingen die de epidermis helpen verankeren aan de dermis en hiermee zorgt voor extra stevigheid van de huid.
Deze uitstulpingen (dermale papillae) bevatten capillaire lussen, vrije zenuwuiteinden (pijnreceptoren) en tastreceptoren (Lichaampjes van Meissner).

De lederhuid bestaat voor 80% uit de dieper gelegen reticulaire laag.
Deze laag bestaat uit vezelig, onregelmatig bindweefsel.
Het netwerk van bloedvaten wat de cellen in deze laag van voedingsstoffen voorziet, wordt de cutane plexus genoemd.
De cutane plexus ligt precies tussen de reticulaire laag en de hypodermis in.

De extracellulaire matrix van deze huidlaag bestaat uit dikke, met elkaar verweven collageenvezels die in verschillende richtingen lopen.

Gescheiden regio’s tussen de bundels worden huidlijnen genoemd.
Deze van buitenaf onzichtbare lijnen, lopen op het hoofd en extremiteiten longitudinaal (in de lengte richting).
Op de romp en nek lopen deze lijnen circulair.

Deze lijnen zijn belangrijk binnen de chirurgie.
Wanneer er parallel aan deze lijnen een incisie wordt gemaakt, trekt de wond minder open.

Collageen- en elastinevezels

De collageenvezels van de dermis, maken de huid stevig en geven haar tevens enige weerstand tegen prik- en snijwonden.
Ook binden de collageenvezels water en zorgen ervoor dat de huid gehydrateerd blijft.
De elastinevezels zorgen ervoor dat uw huid elastisch blijft.

Verstoringen van de homeostase van de dermis (Striae)

Extreme rek van de huid, zoals tijdens een zwangerschap kan gebeuren, kan de dermis doen scheuren.
Hierdoor ontstaat dan een dermale scheuring die zichtbaar is als zilverkleurige, witte littekens.
Deze littekens worden striae genoemd.

En wrijving of verbranding kan blaren veroorzaken.
Een blaar is eigenlijk loslating van de epidermis van de dermis.
In de holte die dan ontstaat hoopt weefselvocht zich op.

De lederhuid (dermis) bestaat uit drie soorten vezels:

1. Elastische vezels, (elastine) ⇒ de elasticiteit
2. Collageen vezels ⇒ de stevigheid
3. Reticulaire vezels ⇒ de stevigheid en wondheling
   Tussen deze vezels liggen naast bloedvaatjes, lymfevaten, huidspiertjes, immuuncellen en zenuwen ook de zogenaamde huidaanhangselen (adnexen): haar(zakjes), zweet- en talgklieren.

Omdat de dermis in tegenstelling tot de epidermis niet continu vernieuwd wordt, leidt een beschadiging aan de dermis altijd tot een litteken.

Huidfuncties: fysiologie van de hypodermis

De onderhuid bestaat uit bindweefsel en is een netwerk van; huidvezels, vetcellen en een gel-achtige substantie die deze samenbindt (de extracellulaire matrix).
Dit bindweefsel vormt de scheidslijn tussen de huid en de spieren en pezen in ons lichaam en bepaalt mede onze lichaamsvorm.
De onderhuid isoleert ons lichaam, beschermt onze spieren en botten tegen stoten van buitenaf en vormt de opslagplaats van vet.

Rimpels

Met het klimmen der jaren neemt niet alleen de hoeveelheid collageenvezels af maar ook de kwaliteit ervan wordt minder.
Dit is de reden waarom we rimpels krijgen.

Daarom is het belangrijk om het collageen in een goede conditie te houden, zo vertraagt men de veroudering van de huid.
Dit gebeurt door het eten van de juiste voeding en de aanschaf van hoogwaardige huidverzorging.

Huidvet & de Zuurgraad van de huid

Als de huidfuncties verstoren

De hoorncellen (corneocyten) worden bij elkaar gehouden door huidvetten (epidermale lipiden).
Die worden uitgescheiden door de hoorncellen en zijn als het ware het cement tussen de hoorncellen en vormen samen de hoornlaag.
Voorbeelden hiervan zijn onder andere ceramiden, vetzuren en cholesterol.

Bij een tekort aan huidvetten in de hoornlaag zal het vocht in de huid gemakkelijk verdampen.
Zo kunnen dan ook stoffen van buitenaf het lichaam sneller binnendringen en zo schade aanrichten.
Met als gevolg een droge, geïrriteerde en jeukerige huid.

Dezelfde huidproblemen ontstaan wanneer de normale zuurgraad van de hoornlaag, die van zichzelf licht zuur is (pH-waarde van de huid ligt rond de 5,5), verstoord raakt.
Dit komt omdat de pH-waarde van de hoornlaag een cruciale rol speelt bij het ontstaan en de structuur van huidvetten.

Daarnaast geldt net als voor huidvetten dat wanneer de zuurgraad van de huid verstoord raakt, de afweerfunctie van de huid afneemt.
Zowel het huidvet als de zuurgraad zijn zeer gevoelig voor externe invloeden, zoals water en zeep.

We hebben het hier gehad over de huidfuncties maar wellicht bent u ook geïnteresseerd in de opbouw van de huid?